Эміграція
Мы працягаем распавядаць пра беларусіх музыкаў у Батумі. У другой частцы мы паразмаўлялі пра спецыфіку грузінскай сцэны ды творчую адаптацыю ў новай краіне.
Чым вы займаецеся зараз? Апроч музыкі?
Дзіма: Изучаю Грузию, в основном окрестности Батуми и Тбилиси. Работаю контент-менеджером одной беларуской компаний. Пишу небольшие заметки о жизни у себя в Инстаграме, а ещё фотографирую коров и думаю освоить какой-нибудь грузинский музыкальный инструмент а-ля пандури.
Цімур: У мяне нядрэнная выдаленая праца на Еўропу, па сутнасці адзіны заробак. Яшчэ мы з маім сябрам Андрэем скінуліся і адкрылі рэпетыцыйную кропку, але гэта асобная гісторыя. У астатнім парываюся нечым дапамагаць прыемным мне людзям і іх задумкам. Творча спрабую разнастаіць свае інтарэсы, спрабую мантаваць відэа, зводзіць і рабіць майстарынг музыкі, сваёй і сяброў.
Яраслаў: Профессионально я занимаюсь дизайном и анимацией. В свободное время обычно хожу и думаю. Также много общаюсь с людьми, езжу на природу, в горы, воспитываю дочь, стараюсь сохранить себя веселым и сильным в сложные времена, не развалиться и не разгруститься, научится разному у Грузии, чтоб привезти с собой лучшее в свободную Беларусь.
Сяргей: Намагаюся выжыць і застацца чалавекам. Навучыў сына ганяць на бегаровары. У Батумі стварыў разам з калегам відэастудыю. Гук мінімальна там таксама можна пісаць. Гэта з вясёлых навінаў. Спадзяюся адшукаць дом цягам месяца і асесьці, каб нарэшце ўладкаваць увесь той архіў думак і задум. І перавезьці інструманты.
А датычна музыкі? Дзе выступаеце?
Дзіма: По приезду я попал в творческое объединение Ambience Probe, где собраны люди из андеграунда, например, из Московской Шумовой Мануфактуры. В целом, там процентов 90 людей из России. Чаще всего я играю в Тбилиси вместе с ними: дрон, эмбиент, экспериментальная музыка. Есть несколько проектов, которые мне очень по душе: например, Cotton Rust, Helga Luzhnikova, epafi.
Цімур: Нейкім неверагодна выпадковым чынам у Батумі апынуўся амаль поўны склад Unhuman Remains, так што мы трохі павыступалі і цяпер спрабуем знайсці новы матэрыял.
Яшчэ спантанна ўтварылася пара новых складаў чароўнай аднаклетачнай музыкі, у асноўным для канкрэтных выступаў. Таксама было некалькі спробаў цікавых праектаў і задумак, галоўнае знайсці час і сілы давесці іх да гатоўнасці.
Яраслаў: Благодаря Кропке освоил бас-гитару и иногда выступаю в качестве басиста в составе Волшебной Одноклеточной Музыки – 44. Так же играл тут в группах Собачья Жизнь, Ковры Дьявола, Наутилус-Помпилиус – 2 и The H…s. Собрал здесь небольшую домашнюю студию и доделал начатый еще в Минске альбом Солнца находит себе глаза «Есть только миф». Написал новый материал. Научился лучше играть на гитаре. Учусь играть карнавальную самбу на барабанах.
Сяргей: Да ліпеня вельмі актыўна пісаў саўндтрэк для будучага кінапраекту. Паказваў трэйлер на пітчы ў Капенгагене. На музыку водгукі былі лепшыя, чым на карцінку *ха-ха*
Цімур, Ты сказаў вышэй, што вы адкрылі сваю рэп.кропку? Ці цяжка гэта было рэалізаваць ў Батумі?
Цімур: Спачатку, яшчэ да вайны, калі я прыязджаў адпачываць у Батумі, мы з сябрамі здзівіліся, колькі музыкаў пастаянна прыбываюць у Грузію і што тут практычна няма месцаў, дзе яны б маглі свабодна рэпетаваць, нікому не замінаючы. Падумаўшы пару месяцаў, мы адважыліся з Андрэем скінуцца і ўкласці частку сродкаў у куплю апарата.
Спачатку гэта было ўсяго пара комбікаў і манітор, мы паставілі ўсё гэта ў нашым любімым панк-бары Gigglz bistro і на дваіх з мясцовай грузінскай маладой хардкор-панк групай, у якіх была ўдарная ўстаноўка, разам карысталіся гэтым усім для рэпетыцый. На гэтым апараце граліся канцэрты прыезджых груп-анархістаў і металістаў. Хутка прыйшлося шукаць месца больш надзейнае, каб тэхніка не зламалася канчаткова. Дакупіўшы мінімальную колькасць неабходнага, мы адкрылі рэпкропку для ўсіх жадаючых у новым памяшканні ў іншай частцы горада. Назвалі яе Кропка.
Працуе ўсё па прынцыпе «адмін прыходзіць адзін раз пазнаёміцца, а далей музыкі самі заходзяць, выкарыстоўваючы ключ з кодавага замка«.
Праз некаторы час прыйшлося пераехаць на іншы паверх у іншае памяшканне. Але класная прафесійная гукарэжысёрка Насця паўдзельнічала ў рамонце і ўладкаванні акустычных якасцяў студыі, гукаізаляцыі і стварэнні камфорту. Потым яна занялася фул-тайм гуказапісам у іншым, больш зручным для яе і для гэтай справы месцы, але, тым не менш, працягвае з намі супрацоўнічаць, прыязджае запісваць музыкаў. Плюс ёсць яшчэ іншыя гукарэжысёры, якія супрацоўнічаюць з намі, напрыклад soundvlad, у яго была свая кропка ў Шабанах у Менску.
Адкрыць і легалізаваць сваю справу ў Грузіі адносна лёгка. Асноўная праблема – гэта пошук патрэбнага якаснага апарату за разумны кошт, бо тут, у параўнанні з Усходняй Еўропай, бяда. Але ёсць людзі, у тым ліку з Беларусі, якія кансалідуюць заказы з Еўропы і дапамагаюць аплачваць размытнёўку і дастаўку.
Шмат музыкаў прыходзіць да вас граць? Ці ёсць нейкія крытэры для тых хто прыходзіць або рэп.кропка для ўсіх?
Цімур: Ахвочыя адразу з’явіліся, калі зʼявілася магчымасць рэпеціраваць і запісвацца, гэта дзіўна. Сапраўды, шмат выдатных людзей прыехала з Беларусі і Расіі. Крытэрыяў у прынцыпе няма, акрамя як базавае патрабаванне ў маральным плане заставацца чалавекам. Часам прыходзяць грузінскія групы, але замінае моўны барʼер. Нават пасля адкрыцця кропак-канкурэнтаў, кліентаў хапае каб плаціць арэнду, зарплату адміну і паволі чыніць і папаўняць расходныя матэрыялы. Камʼюніці музыкаў толькі расце, і гэта добра. Да нашай Кропкі мы не ставімся як да сурʼёзнага бізнэсу, для мяне асабіста гэта найперш спроба зрабіць самім нешта і даць іншым гэтым карыстацца.
Вы робіце калабарацыю з грузінскімі музыкамі ці іншымі эмігрантамі (музыкамі)?
Дзіма: Да, я открыт для совместного творчества, как писал выше – есть проекты. С грузинами пока не пробовал, но хотел бы.
Цімур: З грузінамі пакуль не задалося. Быў адзін канцэрт у скейт парку на які мяне і маіх ня самых у плане паводзін дабранадзейных сяброў музыкаў паклікалі граць. Мы быццам бы і падрыхтаваліся добра, але апарат везлі шэсць гадзін і мы ў чаканні выпілі бясконцую колькасць літраў піва. Па выніку мы, пʼяныя ўдупель, даволі дрэнна выканалі для публікі легендарную інклюзіўную песню no-wave гурта meatmen з прыпевам «Ад таго, што мы пи***ры, ага, ага, х***й на, ад таго, што мы гомики, ага, ага, х***й на» і нас мякка кажучы не зразумелі. Падышлі нават самыя маладыя мясцовыя хлопцы і сказалі што гэта не панк, а х***ня нейкая. А так гулялі і гуляем з хлопцамі з Піцера, некаторыя ўдзельнічалі ў нашых «мінскіх» праектах. У нас быў чумавы бубнач Антон, ён ідэальна ўпісаўся ў нашу музыку, пакуль не зʼехаў у Турцыю. Ёсць яшчэ класны эмбіент дрон музыкант Дзіма (іншы, не той што ў інтэрвʼю), раптам аказалася што ў нас агульныя сябры ў Піцеры і Менску. Свет цесны. І так, мы адкрытыя да любых узаемадзеянняў.
Яраслаў: Мы сочинили и записали вместе с Зёброй монументальную композицию «Слава Горам!», в одной из кульминаций которой грузинский рэпер Нико Беридзе из Милевского поет на родном языке «Слава горам, Слава внутреннему Богу, слава мне и слава тебе!» А вообще там есть вот такой текст:
Когда спускаешься с горы – идёшь – не дышишь
Как драгоценные дары
Несёшь и слышишь
Медовый голос тишины
В твоей мятежной
И укрывает лоб скалы
Луч солнца нежный
Восславить разное дано
Гремучим словом
Кто славит женщин и вино
Я – славлю горы
Слава горам!
Кряжам и всем теснинам!
Слава горам!
Горам моим любимым!
Слава горам!
Пусть духи гор пируют!
Слава горам!
А звери пусть жируют!
Слава горам!
В горнилах горных лава
Слава горам!
Героям слава!
Ну это кусочек, там много текста, она в 6/8, с аллюзиями на традиционную грузинскую музыку. Если найдем баяниста – то скоро на всех площадках.
Раскажыце пра незалежную сцэну Грузіі? Што зараз на хвалі? Ці шмат калектываў?
Цімур: Зараз шмат электроннай музыкі. Тут у Батумі ёсць рух андэграўнд рэйвераў Khmebi і яны робяць клёвую бадзёрую і злую электроншчыну. Ёсць яшчэ як бы вельмі папулярны сярод моладзі пост-панк гурт skazz, тыпу колдвейв ці не, незразумела, у трэндзе цяпер чамусьці. Але ў іх прышпільны гітарыст, які відавочна ўмее весела бавіць час, я бачыў як ён гарна круціў блэк метал дыскатэку.
Дзякуючы Gigglz я ўбачыў шмат мясцовых (і не толькі) гуртоў, панк, хардкор, дэз метал, усе з Грузіі. Маладыя, цікавыя.
Дзіма: Был в Тбилиси на фестивалях, слушал, качает. Ничего не отложилось, но это наверное потому, что я сейчас слушаю совершенно другую музыку. К тому же я не тусовщик, и «из любопытства» мероприятия не посещаю.
Якія ёсць месцы тусовак і пляцоўкі ў Грузіі? Дзе вы выступаеце ці выступалі?
Цімур: Першае месца якое мне спадабалася ў Батумі – гэта панк-бар Gigglz практычна ў цэнтры. У яго асаблівая хаатычная атмасфера. Калі шмат пʼеш, то наровіш застацца да глыбокай ночы, абзавесціся сябрамі і дзіркамі ад недакуркаў на вопратцы, а калі бармэн у добрым настроі – прачнуцца і працягнуць свята жыцця з раніцы. Яшчэ гэта прынцыпова анархісцкае месца, напрыклад удзельнікі “Она Развалилась” круцілі там усялякія актуальныя кінапаказы ды распавядалі пра вядомых анархістаў – ахвяраў рэжымаў ды ўдзельнікаў вайны супраць пуцінскага ўварваньня ва Ўкраіну. Праводзіліся чытанні лекцый пра мастацтва. Своп-маркеты дзе можна было абмяняцца рэчамі.
Аўтары ідэі панк пляцоўкі даўно пераехалі з Расеі і марылі адкрыць такое месца, пандэмія іх выпрабавала на трываласць, а потым Гіглз ўсё ж такі адчыніўся. Часцяком бывае, што палова, а то і больш, наведвальнікаў – беларусы. Я там, напрыклад, сустрэў двух людзей з маёй менскай школы. Плюс гэта было адзінае месца, дзе ў Батумі праводзіліся натуральна панкаўскія канцэрты, прыходзіла сотня падлеткаў і слэмілась да крыві пад мясцовыя і прыезджыя групы ў нізкім цокальным паверсе.
Хтосьці бʼецца, крычыць, разбіваецца шкло, суседзі спачатку выклікаюць паліцыю, а потым наадварот яе праганяе, класіка. Хлопцы нават прывозілі панк групы з Еўропы. На момант публікацыі хутчэй за ўсё месца памяняе дыслакацыю з-за складанай сітуацыі ўладальніка памяшкання. Але месца працягнула існаваць усё роўна ў іншым памяшканні.
Таксама дзякуючы Пашы з гурту TSNA (да нашай менскай рэчкі назва дачынення не мае) і дапамогі валанцёраў адкрылася месца пад назвай 9919, гэта такое падобнае на маленькі сквот некамерцыйнае месца ў закінутай майстэрні-мануфактуры, па сутнасці нешта сярэдняе паміж гаражом і ангарам. Там ёсць і сцэна для пастановак эксперыментальнага тэатра, і месца дзе граць канцэрты і рабіць перформансы, і мастацкая майстэрня, і прастора для выстаў. Наколькі я зразумеў, хлопцы-серферы перанеслі канцэпцыю такой прасторы з роднага Крыму. І падобных месцаў можа быць шмат, усё залежыць ад жадання і неабыякавасці людзей. Ёсць шмат іншых месцаў, але гэтыя два запомніліся больш за ўсяго. І там і там граліся і канцэрты, і рабіліся больш масавыя беларускія шоўкейсы.
Дзіма: В Тбилиси играл в различных клубах, например Нора, Антизона, Бункер. А еще мы с коллегами по Ambience Probe делал концерт в парке Деда Эна: сюрреалистичное было выступление, так как музыка лилась посреди всего воскресного движения: скейтеры катались, дети носились, пахло травой, прохожие останавливались и вникали в наши вибрации.
В Батуми выступал в паре мест, самое атмосферное – Гигглз.
Яраслаў: Гигглз – ван лав.
Сяргей: Пагаджуся з Яраславам – гігглз!
У Грузіі, недзе ў нулявых, была хваля пост-панку і даволі якаснага. Што зараз гучыць ва ўзмацняльніках мясцовых і якія эмігравалі музыкаў?
Цімур: Так, я нешта чуў ад мясцовых хлопцаў і чытаў. Ды і ў дзевяностых тут гралі файную музыку. Вось ёсць нядрэнны артыкул. Бачыў як зусім моладзь прыходзяць на панк-канцэрты ў розных стромкіх цішотках, напрыклад cannibal corpse.
На жаль, паняцця не маю што яны слухаюць. Батумі да таго ж дрэнны прыклад таму што гэта курорт і тут у сезон папса з кожнага праса.
Замалёўка пра мясцовы каларыт у глыбіні Батумі: далей ад турыстычных месцаў, у такім тыповым шматпавярховым раёне ёсць надпіс на сцяне «Welcome to San Andreas, C. J.»
А наогул Сакартвела гэта краіна традыцый, тут любяць, цэняць, слухаюць і выконваюць народную грузінскую музыку. І стары, і малы.
Раскажыце пра грузінскі рэйв? Чаму менавіта рэйв, на вашую думку, стаў настолькі папулярным у Грузіі?
Цімур: Гэта неадʼемная асаблівасць сучаснай грузінскай культуры. Людзі любяць вечарынкі, любяць рэпетатыўнасць і рытмічныя малюнкі, тут амаль на кожным кроку школы народных танцаў. Гэта таксама ідзе каранямі з народнай музыкі, мне здаецца. А моладзь сышла ў рэйв, гэта адначасова як форма эскапізму ад моцных традыцый і адначасова іх культурнае развіццё.
Асабіста мне на рэйвах бывае сумна. Вось калі б гралі два дыджэі адначасова і яны імправізавалі разам ўласную музыку, вось гэта было б крута.
Як вы ставіцеся да аўтэнтычнай грузінскай музыкі? Вам не здаецца, што яна ў сваім родзе пабудавана на лупах, дзе адзін адрэзак музыкі цыклічна паўтараецца. Гэта зараз часта выкарыстоўваюць у музычнай індустрыі.
Дзіма: Мне она очень нравится. Что ж, грузинская народная музыка действительно имеет некоторую базу созвучий, гармоний и размера. С другой стороны, это применимо для любой фолк-музыки или блюза. Может быть, для кого-то все их песни лупообразны, но лично мне не скучно.
Вот что еще хотелось сказать: грузины любят свою народную музыку, она часто играет в автомобилях, в кафе, на улице. Нет ощущения, что ее слушают из соображения экзотики или потому что это стало модным: людям просто нравится. В Беларуси я такого не встречал, но по сути это пласт темы про национальное сознание, а это глубочайшая тема вне этого интервью.
Таксама ў Грузіі развіта вулічная музыка. Маглі б вы расказаць пра гэта, што менавіта гучыць і дзе страмчэй вулічная музыка? У чым адрозненне беларускай вулічнай музыкі ад грузінскай?
Цімур: Я жыву ў Батумі і тут месцамі гэта адкрытая турыстычная халтура, гэтым зарабляюць на хлеб надзённы. Граюць і народную грузінскую музыку, ад цэлага ансамбля з барабанам і баянам ірвучага душу, да не менш рвучай душу бабулі, якая трэнькае на адной струне. Гучаць і ўсе астатнія жанры і стылі. Прыгожа, а галоўнае – расслаблена. Нідзе так, як у парках Грузіі, дзякуючы атмасферы сярод мясцовых, не адчуваеш наколькі хутка праблемы і цяжкі настрой цябе пакідаюць.
Дзіма: В начале-середине 2010ых, я играл в кавер-бенде на свадьбах и корпоративах. После этого я уже физически не могу ни играть, ни слушать кавер-версии, поэтому прохожу мимо, не вслушиваюсь. Я к тому что на улицах преимущественно играют что-то популярное, но вот Тимур говорит, что есть разное, и это радует.
Яраслаў: Уличной музыки много, много разной и разного качества. Нередко я останавливаюсь, чтобы кого-то послушать. Тут можно и самому просто идти по улице, махать руками и петь, и это как бы не будет выглядеть чем-то сильно ненормальным, в этом смысле тут можно более свободно выражать себя вне дома, чем в Беларуси. Поэтому и музыкантам, и совсем непрофессиональным тоже, тут намного проще просто выйти на улицу и что-то поиграть.
У чым адрозненне, на ваш погляд, незалежнай сцэны Беларусі і Грузіі?
Дзіма: На мой взгляд, белорусская сцена является более организованной, что ли, особенно до всеобщей релокаций. Но не берусь судить за всю сцену. Например, рейвы и электронная музыка тут популярны, и музыканты делают интересные вещи.
Цімур: Пакуль не зразумеў сутнасці незалежнай сцэны Грузіі, здаецца яна настолькі шырокая, што яна месцамі нядрэнна інтэграваная ў сусветную індустрыю і падзеленая на субкультуры мацней чым беларуская. І ад гэтага не зусім выразная, як наша. Хай судзяць землякі, якія жывуць у Тбілісі.
Яраслаў: Соглашусь с Тимуром. Точно много талантливых музыкантов, исполнителей высокого уровня. Есть группы, играющие в разных жанрах – но то, что интересует меня – авторская и экспериментальная музыка, какие-то художественные группы единомышленников – я с этим пока еще не столкнулся, однако, уверен что где-то что-то такое происходит, возможно, нужно больше общаться с местными и знать язык.
Якія планы на будучыя? Есці можа ў думках зрабіць свой лэйбл ці оўпэн-эйр? І дзе можна паслухаць вашыя праекты?
Дзіма: В последнее время перестал строить планы. Точнее, план один – жить, делать то, что делается, открывать с помощью музыки новое в людях и себе.
Цімур: Зʼявілася шмат мараў, ад варʼяцкіх да цалкам рэальных. Напрыклад, радыёкропка ў Інтэрнэце з рознай цікавай і не вельмі музыкай і перапынкамі на бескарысныя для Батумі прагнозы надворʼя. Або аднаўленне забойнага праекта Цяжкія Хмары ў новым жанры.
Для мяне галоўнае, што я зразумеў – гэта працягваць удзельнічаць з людзьмі побач ў тым, што зараджае сэнсам цябе і іншых вакол.
Яраслаў: В ближайших планах выступить в роли аранжировщика в поэтическом проекте «Мыс Эхо». Также довести до студийного качества свои скопившиеся демо-записи, записать новый материал и лучше переписать старый. В целом планирую продолжать в том же духе.
Послушать меня можно будет вечером в лофте 9919, в безалкогольном баре АЛОХА, там я расскажу о сексе и смерти в античной традиции, на примере текста Апулея «Метаморфозы или Золотой Осел».
Сяргей: Спадзяюся на экранах, як толькі фільм скончу.